گیاه زاموفیلیا

نام علمی این گیاه Zamioculcas zamiifolia است. زاموفیلیا گیاهی علفی و همیشه سبز است که معمولا تا حدود ۶۰-۴۵ سانتیمتر رشد می کند اما گیاهان مسن می توانند به حدود ۱۲۰ سانتیمتر نیز برسند. زاموفیلیا گیاهی زیبا با برگ های چرمی و براق که بسیار مناسب آپارتمان است چراکه گیاهی مقاوم بوده و برای منازلی که دسترسی کافی به نور ندارند ایده آل می باشد. برگ های گیاه، محور اصلی به طول ۶۰-۴۰ سانتیمتر دارند و در دو سوی این محور۸-۶ جفت برگچه به طول ۱۵-۷ سانتیمتر قرار دارند. دلیل اصلی محبوبیت این گیاه نیز برگ های آن است.از مهم‌ترین ویژگی‌های فیزیکی زاموفیلیا، سیستمِ ریشه‌ایِ آن است. در میان ریشه‌های این گیاه، توده‌هایی کوچک (غده) وجود دارد که به آن ها ریزوم می‌گویند.هنگام آبیاری، ریزوم‌ها آب را جذب و در خود ذخیره می‌کنند. به همین دلیل، زاموفیلیا می‌تواند شرایط سخت را تحمل کند.به خاطر داشته باشید که زاموفیلیا را به دلیل دارا بودن ریزوم، باید به دقت آبیاری کنید. از زیبایی‌های زاموفیلیا، داشتن چند واریته و گونه مختلف است. هر کدام از این واریته‌ها، زیبایی خود را دارند و همگی نگهداری یکسانی را نیازمندند. برگ‌های براق و چرم مانند آن در رنگ‌های بلک (مشکی)، ابلق و سبز زیبایی خاصی را به محیط می‌بخشد.

شرایط نگهداری از گیاه زاموفیلیا:

نور: زاموفیلیا می‌تواند در محیط کم نور و حتی با نور مصنوعی سالم بماند اما رشد آن کم می‌شود. نور غیر مستقیم و متوسط برای رشد زاموفیلیا مناسب است. از قرار دادن گیاه در نور مستقیم خورشید جلوگیری کنید. نور شدید آفتاب باعث سوختگی برگ ها می‌شود.

آبیاری: با توجه به اینکه زاموفیلیا دارای غده‌هایی است که قدرت ذخیره آب را دارد به آبیاری زیادی نیاز ندارد. باید بین دو آبیاری اجازه دهید خاک آن تا دو بند انگشت خشک شود. برای اطمینان از رسیدن زمان آبیاری می‌توانید خاک آن را با خلال دندان یا یک سیخ چوبی یا انگشتان خود چک کنید. توجه داشته باشید اگر در آبیاری زاموفیلیا زیاده روی کنید ریشه‌های آن پوسیده می‌شود و اگر مدت طولانی به آن آب نرسانید ریزوم‌ها(غده) کوچک شده و گیاه قدرت خود را از دست می‌دهد.

دما و رطوبت: این گیاه مربوط به مناطق گرم‌سیری است بنابراین از قرار دادن آن در مکان‌هایی با دمای کم‌تر از 8 درجه سانتی گراد جلوگیری کنید. دمای مناسب برای زاموفیلیا 15 تا 30 درجه سانتی گراد است. در دماهای بالا اطراف گیاه را باید برای تامین رطوبت، آب پاشی کرد. این گیاه به رطوبت متوسطی نیاز دارد که روند رشد آن را بهبود می‌بخشد. اما در مناطق خشک هم به خاطر داشتن برگ‌های چرم مانند و مقاوم می‌توان از آن نگهداری کرد. رطوبت 50 درصدی برای رشد زاموفیلیا مناسب می‌باشد و می‌توان در ایام گرم سال که رطوبت کم می‌شود، اطراف این گیاه زیبا را غبارپاشی نمود یا برای آن جزیره درست کرد تا رطوبت مورد نیاز آن فراهم شود. چراکه کاهش رطوبت نوک برگ‌ها را قهوه‌ای میکند.

خاک و کوددهی: زاموفیلیا به دلیل داشتن ریزوم باید خاک مخصوص به خود را داشته باشد. خاک زاموفیلیا باید آب اضافی را به راحتی از خود عبور دهد. اگر آب اضافه در خاک به مدت زیادی بماند باعث پوسیدگی ریزوم‌های زامیفولیا می‌شود. مخلوط خاک کاکتوس با مقداری پرلیت و یا ماسه را به عنوان خاک زامیفولیا در نظر داشته باشید. این خاک باعث خروج آب اضافه شده و آب زیادی را در خاک زاموفیلیا نگه نمی‌دارد. همچنین گلدان زاموفیلیا باید دارای زهکش مناسب باشد تا آب اضافه از گلدان خارج شود.

زاموفیلیا گیاه مقاوم و سرسختی است و به کود نیازی ندارد. اگر میخواهید رشد گیاه افزایش پیدا کند، در فصل رشد گیاه، از کود مایع رقیق شده استفاده کنید. برای موثر بودن کوددهی ، زمان آبیاری به آن کود دهید. کوددهی زمان آبیاری هم باعث می‌شود زاموفیلیا مواد لازم را بهتر جذب کند و هم از سوختگی گیاه به دلیل کوددهی جلوگیری می‌کند.

تکثیر: دو روش برای تکثیر زاموفیلیا وجود دارد:

تکثیر زاموفیلیا با قلمه برگ :یک برگ را از ساقه زاموفیلیا جدا کنید. بگذارید چند ساعتی بماند تا شیره آن خشک شود. قلمه برگ را پس از گذشت چند ساعت در خاک مرطوب قرار دهید. تنها کافیست انتهای قلمه برگ زاموفیلیا در خاک قرار گیرد. زیادی قلمه را در عمق خاک نکارید چراکه باعث پوسیدگی و از بین رفتن قلمه خواهد شد. قلمه زاموفیلیا را در مکانی گرم قرار دهید. آبیاری قلمه را پس از خشک شدن خاک فراموش نکنید. ریشه‌دهی زاموفیلیا بسیار زمان‌بر است پس صبور باشید. حتی گاهی ممکن است ریشه‌دهی تا یک سال هم زمان ببرد پس نامید نشوید! قلمه زاموفیلیا را بررسی کنید. اگر قلمه پوسیده شده بود به آرامی خاک اطراف قلمه را کنار بزنید اگر غده‌های ریزی وجود داشت، قلمه جواب داده است. مجددا غده زاموفیلیا را با خاک بپوشانید و شرایط آبیاری و نور کافی را برای آن فراهم کنید تا جوانه جدید سریع تر از خاک بیرون بیاید. اگر قلمه پوسیده شد اما در خاک آن غده‌ای وجود نداشت دیگر امیدی به آن نداشته باشید. مجددا قلمه‌گیری کنید و شرایط نگهداری زامیفولیا را برای آن فراهم کنید.

تکثیر زاموفیلیا با ریزوم : روش تکثیر زامیفولیا با ریزوم بسیار آسان و سریع می‌باشد. گیاه زاموفیلیا را از گلدان آن خارج کنید. غده‌های زامیفولیا را با ساقه‌های آن جدا کرده و در چند گلدان مختلف بکارید.

تکثیر زامیفولیا از طریق ساقه :مانند تقسیم از طریق برگ است.

نکاتی مهم درباره نگهداری از زاموفیلیا:

زاموفیلیا نیاز به هرس کردن ندارد. اگر برگ های پایینی گیاه با افزایش سن آن زرد شدند بهتر است آن‌ها را جدا کنید. حتما قبل از این کار وسایل هرس کردن را ضدعفونی بفرمایید.

گلدهی زاموفیلیا به ندرت اتفاق می‌افتد. اگر شرایط آب و هوایی و رشد برای آن فراهم باشد در تابستان ممکن است شاهد گل‌های سفید رنگ آن باشید.

زاموفیلیا به دلیل رشد بسیار آهسته آن نیاز چندانی به تعویض گلدان ندارد. برای تعویض گلدان زاموفیلیا، انتهای گلدان را بررسی کنید. اگر ریشه‌های گیاه از انتهای گلدان خارج شده بود بهترین زمان برای تعویض گلدان است. تقریبا می‌توان گفت اگر در سال‌های اول که گیاه جوان است رشد آن نیز خوب باشد گلدان زاموفیلیا نیاز به تعویض دارد. در فصل بهار گلدان آن را تعویض کنید.

هرگز نباید از محصولات براق کننده برای برگ گیاهان زاموفیلیا استفاده کنید و تنها می ‎توانید گاهی اوقات با استفاده از پارچه مرطوب ، گرد و غبار ایجاد شده بر روی برگ گیاه خود را پاک کنید .

گیاه زاموفیلیا معمولا به سمت نور رشد می کند و بنابراین بهتر است با هر بار آبیاری گیاه آن را بچرخانید تا از رشد متعادلی برخوردار شود .

بیماری ها و مشکلات گیاه زاموفیلیا:

یکی از مشکلات اصلی و مرسوم زاموفیلیا آبیاری زیاد آن است. زاموفیلیا در برابر آفت‌ها و بیماری‌های زیادی، مقاوم است. اگر آبیاری را تنظیم کنید به احتمال زیاد در نگهداری زاموفیلیا به مشکل خاصی برنمی‌خورید.

یکی از مشکلات بسیار نادر برای زاموفیلیا ایجاد شته بر روی این گیاه است. اگر در فصل گرما گیاه زاموفیلیا را در فضای باز نگهداری کنید ممکن است چنین مشکلی برای آن پیش بیاید. اگه لکه‌های زرد رنگی را بر روی برگ‌های زاموفیلیا مشاهده کردید آنگاه باید با دقت برگ‌های زامیفولیا را نگاه کنید تا اطمینان حاصل کنید که گیاه دچار آفت شته شده است. شته‌ها بسیار کوچک هستند و هر لکه زرد رنگی نیز حکایت از شته ندارد! شته‌ها معمولا مایع چسبناکی را بر روی برگ‌ها به جا می‌گذارند. برای از بین بردن شته‌ها محلول آب و صابون را بر روی گیاه اسپری کنید. اگر تنها یکی دو برگ دچار آفت شده‌اند آن دو برگ را جدا کنید تا قسمت‌های دیگر گیاه را درگیر نکند. حتما وسایل هرس کردن را از قبل ضدعفونی بفرمایید.

زرد شدن و ریزش برگ های پایینی زاموفیلیا با بالا رفتن سن گیاه اتفاق می‌افتد و امری طبیعی است. اگر برگ ریزی در گیاه زاموفیلیا زیاد باشد علت آن آبیاری زیاد است!

قهوه‌ای شدن برگ‌های زاموفیلیا نیز به دلیل آبیاری زیاد است! پس از خشک شدن کامل خاک گلدان زاموفیلیا آن را آبیاری کنید.

قهوه‌ای شدن نوک برگ‌های زاموفیلیا می‌تواند به علت خشکی محیط باشد. اطراف گیاه را اسپری کنید و رطوبت محیط را افزیش دهید.

گیاه زاموفیلیا دچار آفت و یا بیماری خاص نمی شود. البته آفات شایعی همانند کنه های تارعنکبوتی ، شپشک ها و کنه ها اگر در محیط وجود داشته باشند و سایر گیاهان را آلوده کنند ممکن است که به سراغ این گیاه نیز بیایند.

از بیماری های قارچی نیز می توان به انواعی همانند سفیدک پودری، زنگ و یا لکه برگی قارچی و همچنین باکتریایی ایجاد کرد که رایج نیستند اما شرایط محیطی نامناسب می تواند شیوع آن ها را گاهی تحریک کند.می توانید از قارچ کش استفاده نمایید.