گیاه آزالیا
گیاه آزالیا با نام Rhododendron simsii به دلیل گل‌های زیاد و زیبایی که دارد، یکی از گیاهان پرطرفدار به شمار می‌رود. زادگاه گیاه آزالیا آمریکا، ژاپن و هند است. گیاه آزالیا در اصل گیاه خانگی نیست،گیاه فضای باز است. اگر می‌خواهید در خانه از گیاه آزالیا نگه دارید بهتر است حتی در طول شب هم پنجره را باز نگه دارید. این گیاه به صورت درختچه یا درخت‌های نسبتاً کوچک است. برگ‌های متناوب دارد که اغلب در قسمت انتهایی شاخه مجتمع می‌باشند. برگ‌ها کاملا چرمی، خزان شونده یا پایا هستند. دو نوع آزالیا هندی و آزالیای ژاپنی از مهم‌ترین گونه‌های این گیاه در کشور ما هستند.در ادامه به شرایط نگهداری از گیاه آزالیا می پردازیم.
شرایط نگهداری از گیاه آزالیا
نور
به نور فراوان احتیاج دارد ولی از نور مستقیم آفتاب بیزار است. تابش مستقیم نور آفتاب به این گل می تواند باعث وارد شدن صدمه به آن شود. این گل در دو فصل سرد سال ( پاییز و زمستان ) برای رشد به نور کامل نیاز دارد اما در تابستان باید آن را در سایه بگذارید.
آبیاری
بسته به نوع رقم آن و فصل از آبیاری متوسط تا زیاد نیاز دارد. در فصل بهار و تابستان آزالیا با توجه به شرایط آب و هوایی مانند سایر گل های باغچه ای نیاز به آبیاری به صورت کافی دارد و از خشک شدن خاک آزالیا به می بایست روزانه آبیاری شود. آبیاری گلدان های آزالیا روش خاص خود را دارد. بدین صورت که در تشت و یا سطلی آب جوشیده سرد شده اضافه نمایید و گلدان ها را به مدت ۱۵ دقیقه درون آن قرار دهید. به طوری که آب تا لبه گلدان ها هم سطح باشد. علامت سیراب شدن گیاه توقف خروج حباب هوا از سطح آب است، در این زمان گلدان ها را از آب خارج نموده تا آب اضافی از زهکش خارج گردد. آبیاری زیادی باعث بیماری در ریشه‌ها و از‌بین‌رفتن آن‌ها می‌شود.
دما و رطوبت
بهتر است در تمام سال به جز زمستان گیاه را در محیط باز و در سایه نگهداری کنید تا تبادل هوا برای آن اتفاق بیفتد. اما در زمستان سرمای شدید آن را از بین می‌برد و بدین منظور حتما داخل یک راه پله و یا گلخانه پلاستیکی نگهداری شود. برای شروع گلدهی در اوایل بهار، تجربه ی اندکی سرما ( در حدود 14 – 15 درجه ) در پاییز یا زمستان لازم است. باید بدانید که در صورت گرم بودن هوای نگهداری آزالیا در زمستان، عدم گلدهی آن در بهار وجود دارد. این گل از گرما بیزار بوده و با هوای گرم سازگار نیست.
آزالیا عاشق رطوبت است و شما برای تامین رطوبت مورد نیاز آن، می توانید یک زیر گلدانی حاوی سنگ ریزه برای آن تهیه کنید و یا آن را غبار پاشی نمائید. در تمام سال به غبار پاشی روزانه نیاز دارد.
خاک و کوددهی
خاک سبک با حاصلخیزی زیاد، PH اسیدی و زهکشی مناسب برای نگهداری و پرورش گل آزالیا در گلدان مناسب است. ترکیب خاکبرگ و ماسه یا ترکیب یک قسمت خاک پیت ماس، یک قسمت خاک گلدانی، یک قسمت شن و یک قسمت خاک پرلیت انتخاب خوبی برای بستر کاشت آزالیا است.
یکی از مهم‌ترین نکات برای نگهداری و پرورش گل آزالیا توجه به تغذیه گیاه است. آزالیا را از اواخر اسفند با کود کامل و کود حاوی آهن کوددهی کنید و این کار را تا اوایل تابستان هر ماه یکبار انجام دهید. در تابستان کود ندهید. در اواخر تابستان یا اوایل پاییز که روی ساقه‌ها جوانه می‌زند. باز هم ماهی یکبار اما این بار نصف مقدار کود دهید. در زمستان اصلاً کود ندهید. برای جلوگیری از اثرات نامطلوب کودپاشی بایستی توجه داشت که گلدان های خشک آزالیا (اگر مدتی طولانی آبیاری نشده است) در مقابل کودها حساسیت نشان می‌دهند. بنابراین قبل از کودپاشی باید آبیاری دقیقی صورت پذیرد. برای کوددهی میتوانید کود را در آب آبیاری حل و همزمان با آب دادن، به گیاه برسانید.
تکثیر و پرورش
گیاه آزالیا از طریق بذر، خوابانیدن شاخه، قلمه و یا پیوند قابل تکثیر است. ولی تکثیر آزالیا بیشتر از طریق ریشه دار نمودن قلمه چوبی یا نیمه چوبی ساقه در بهار و تابستان صورت می گیرد.
روش خوابانیدن
تکثیر آزالیا از طریق خوابانیدن بسیار آسان می‌باشد. در این روش ابتدا شاخه‌ای را انتخاب نمایید که کمی آویزان بوده و به سطح زمین نزدیک‌تر باشد. در این روش، نیازی به حذف بخشی از گیاه مادر نیست. در خاک عمقی حدود ۵ سانتی متر ایجاد کنید. شاخه را در داخل عمق حفر شده قرار دهید و روی آن را با تقریباً ۱۰-۱۵ سانتی متر از خاک گلدان بپوشانید. یک سال به شاخه اجازه دهید تا ریشه‌های مستقلی ایجاد کند پس از ایجاد سیستم ریشه‌ای سالم، آن را از پایه مادری یا گیاه اصلی جدا کنید.
روش قلمه ساقه
از اواخر بهار تا اواسط تابستان بسته به نوع آب و هوا و تنوع آزالیا قلمه ها را از شاخه‌های کوتاه انتهای گیاه که نیمه چوبی‌اند بگیرید. نه از شاخه‌های ضخیم و محکم، به طوری که قلمه‌ها باید طول حدود ۱۰- ۱۵ سانتی‌متر داشته‌باشند. همه برگ‌ها را جدا کنید، به جز آن‌هایی که در انتهای بالا قرار دارند. بعد از تهیه قلمه آن را در یک گلدان با خاک مرطوب و عمیق، تقریباً ۱۵ سانتی‌متر عمق بکارید. بستر کاشت حاوی پیت ماس و پرلایت به نحوی باشد که حداقل نیمی از قلمه‌ها در این بستر فرو رود. قلمه را در جای گرم نگهدارید غبارپاشی و حفظ رطوبت بستر قلمه سبب ریشه دهی قلمه‌ها می‌گردد. برای حفظ رطوبت میتوانید روی بستر قلمه را با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید. بعد از اینکه قلمه‌ها ریشه دار شدند به مدت ۲ تا ۴ هفته در محیطی با دمای ۷ درجه قرار گرفته سپس دما را به حدود ۲ درجه کاهش می‌دهند.
نکات مهم نگهداری از گیاه آزالیا
- بهتر است هر 2 یا 3 سال یکبار در اواخر تابستان و شروع پاییز گلدان گیاه را تعویض کنید. به دلیل نیاز رطوبتی بالا در آزالیا، بهترین نوع گلدان برای آن، استفاده از گلدان سفالی است تا رطوبت را در خود حفظ کند.
- پس از تمام شدن دوره گلدهی آزالیا در فصل بهار آزالیا را هرس نمایید. هرس آزالیا محدود به دوره زمانی خاصی نمی شود و حداکثر تا اوایل تیر ماه می‌توان آن را هرس نمود. و اگر بعد از این تاریخ آن را هرس نمایید زمان کافی برای تشکیل غنچه نخواهد بود و آزالیای شما تولید شاخ و برگ بدون گل می‌نماید.
- شما میتوانید با مراقبت و نگهداری صحیح از گیاه آزالیا هر سال گلدانی پر گل داشته باشید. به این منظور زمانی که تمام گل‌های آزالیا خشک شدند، با دقت گل‌های خشک و جوانه‌های جدید را از شاخه‌ها جدا کنید. و گلدان را در محلی با نور غیر مستقیم خورشید و در دمایی بین ۶ تا ۸ درجه نگهداری کنید. در این مدت نیاز آبی گیاه بسیار کمتر شده و هفته‌ای یکبار آبیاری کافی است. از اوایل پاییز که دوره استراحت شروع می شود و جوانه ها به وجود می آیند. کوددهی را قطع نمود و درجه حرارت محیط را در حدود ۱۰ درجه نگاه دارید. این کار باید تا آغاز گلدهی یعنی اوایل بهار ادامه پیدا کند.
بیماری ها و مشکلات گیاه آزالیا
برگ‌ها سبز کمرنگ هستند
- نور کافی نیست و یا کلسیم خاک بیش از اندازه است. گیاه را به محل پرنور تر منتقل کنید، با آب باران و یا آب جوشیده سرد شده آبیاری و یا غبار پاشی کنید.
شکل گیاه غیر طبیعی و شاخه‌ها دراز و منحرف هستند
- احتیاج به هرس دارد، بعد از قطع گل‌ها شاخه‌های دراز و بدشکل را هرس کنید.
غنچه‌ها باز نمی شوند
- آبیاری بیش از حد و یا هوای گرم عامل آن است. شرایط را بازدید و در صورت گرمی هوا گیاه را به محل خنک تر منتقل نموده. و در غیر این صورت اجازه دهید سطح خاک در فاصله دو آبیاری خشک شود، سپس آبیاری کنید. همچنین این مشکل شاید به دلیل این رشد رویشی جوانه‌های پایین‌تر از غنچههای گل صورت می‌گیرد. بنابراین حذف شاخه‌های کوچکی که بلافاصله بعد از غنچه گل شروع به رشد می‌کنند از این عارضه جلوگیری کرده. و این امکان فراهم می‌آید که جوانه‌های گل به رشد و نمو ادامه دهند.
برگ‌های جدید ریز باقی می‌ماند و گل‌ها تشکیل نمی‌شوند
- گیاه دچار کمبود عناصر غذایی خاک است. از زمان ظهور جوانه‌ها تا وقتی گیاه روی گل است هفته‌ای یکبار با مواد غذایی مخصوص گیاه را تغذیه نمایید. مواد غذایی ممکن است به صورت پودر یا مایع باشد که در صورت مایع بودن میتوانید به صورت غبار پاشی روی برگ‌ها گیاه را تغذیه نمایید. تغذیه را در اواسط تابستان قطع کنید.
روی برگ‌ها لکه‌های قهوه‌ای تیره مشاهده می‌شوند
- مربوط به مواد براق کننده شیمیایی است، از آن‌ها استفاده نکنید.
سیاه شدن برگ‌ها
- علت آن سردی هوا می‌باشد، گلدان را به مکانی گرم‌تر منتقل نمایید.
زردی برگ‌ها و وجود تار عنکبوت در سطح زیرین آن‌ها
- علامت وجود کنه است. استفاده از سم کنه کش و تامین رطوبت در کاهش آفت موثر است.
روی گل‌ها لکه‌های سیاه مشاهده می‌شود
- مربوط به مواد براق کننده‌ی شیمیایی و یا سموم حشره‌کش است. از مواد براق کننده به هیچ عنوان استفاده نکنید و در موقع سم‌پاشی مواظب گل‌ها باشید و به طریقی آن‌ها را بپوشانید.
برگ ها و گل‌ها خشک می شوند
- عامل آن کمبود و یا زیاد بودن آبیاری و یا گرم و خشک بودن هوا است. شرایط را بازدید کنید، اگر احتیاج به آبیاری است گلدان‌ها را طبق دستور آبیاری کنید. و چنانچه مربوط به آبیاری بیش از اندازه است اجازه دهید سطح خاک خشک شود، سپس آبیاری نمایید.
زرد شدن برگ‌های انتهایی
- به‌دلیل کمبود آهن روی می‌دهد. در صورتی که کمبود به‌دلیل عدم وجود این ماده در خاک گلدان باشد با کودپاشی مواد آهن‌دار این عارضه برطرف می‌شود. ولی گاهی کمبود ممکن است به‌دلیل رشد ضعیف ریشه‌ها اتفاق بیافتد. و دلیل این ضعف ریشه را غالبا باید در وضع خاک جستجو کرد. زهکشی کم گلدان‌ها که غالبا دارای یک خاک مرطوب و یا با آب فراوان می‌باشد. و کودپاشی بیش از حد محصول، وجود نماتدهای مختلف در خاک و در نهایت بیماری‌های ریشه هر یک به تنهایی و یا همراه هم می‌تواند باعث رشد کم و ضعف ریشه‌های آزالیا شود.
ریزش برگ‌ها
- در فصل پاییز از هر سه برگ، یکی از آن‌ها می‌ریزد، این طبیعی است. برگ‌های باز‌شده در فصل بهار، در پاییز پیر شده و جای خود را به برگ‌های تازه می‌دهند. اما اگر برگ‌های جوان شروع به ریزش کردن می‌تواند به‌دلیل خشکی خاک گلدان و یا برعکس آبیاری بیش از حد روی می‌دهد. کمبود نور و وجود گاز اتیلن در اطاق‌های سرد نیز ممکن است باعث ریزش برگ‌های آزالیا شود. کمبود آهن، PH بالا، خاک نامناسب، آبیاری با آب آهک دار و حشرات گیاه‌خوار نیز از دیگر عوامل ریزش برگ‌ها می‌باشند. به‌طور کلی ریزش برگ‌های آزالیا با وضع ریشه‌های آن بسیار مربوط است. و در صورتی که به‌هر دلیل (کودپاشی، آبیاری و غیره) به ریشه‌های این گیاه صدمه وارد آید برگ‌ها خواهند ریخت.
بیماری پوسیدگی ریشه
- از مهم‌ترین بیماری‌های آزالیا است که در نتیجه‌ی آبیاری غلط و رطوبت زیاد خاک گلدان‌های این محصول روی می‌دهد. برای جلوگیری از آن ضدعفونی خاک، حذف گیاهان آلوده و تصحیح آبیاری لازم است.
بیماری لکه برگی نقطه‌ای آزالیا
- یک بیماری قارچی است که در شرایط محیطی مرطوب اتفاق می‌افتد و برگ‌های لکه دار به تدریج می‌ریزند. در این موارد سم‌پاشی با قارچکشی نظیر زینب یا فربام به صورت هفتگی توصیه شده‌است.
پوسیدگی ریزوکتونیایی طوقه و ساقه‌ها
- نوعی بیماری قارچی است که در خاک‌های سنگین و تحت شرایط آبیاری زیاد روی می‌دهد. و در صورتی که شرایط نگهداری این گیاه تغییر یابد این بیماری نیز رفع می‌شود.
نماتد ریشه
- نماتد نوعی کرم ریز میکروسکوپی است که باعث ضعف بوته‌ها و از بین رفتن ریشه آزالیا می‌شود. برای مبارزه با آن باید خاک را با سموم مناسب یا آفتای ضدعفونی کرد.
شپشک آرد آلود
- این آفت بصورت پوشش پنبه‌ای سفید روی گیاه مشاهده می‌شود که موجب ضعیف شدن گیاه و زرد شدن برگسار و ریزش برگ‌ها می‌شود. همچنین ماده چسبناک عسلک را تولید می‌کند که بعدها به دلیل تجمع کپک پودری ممکن است سیاه رنگ شوند. برای کنترل آن میتوانید با پنبه آغشته به الکل آفات را جمع آوری کنید و یا از سموم حشره کش مناسب استفاده کنید.
مگس سفید
- این حشره با تغذیه از شیره گیاه موجب ضعیف شدن گیاه و در حالت شدید ممکن است گیاه از بین برود. همچنین این آفت می‌تواند بیماری‌های ویروسی را به گیاه منتقل کند. از سموم حشره کش مناسب و یا کارت‌های زرد چسبنده استفاده کنید.
سنک
- این حشره ممکن است بر روی برگ‌ها فعالیت کند و باعث ضعیف شدن گیاه، زرد شدن برگ‌های جوان، ریزش غنچههای گل و شیوع بیماری‌های ویروسی می‌شود. روی برگ‌ها نقاط ریز زرد رنگ و زیر برگ‌ها فضولات سیاه رنگ حشره به همراه گرد و غبار مشاهده می‌شود. از سموم حشره کش مناسب علیه آن استفاده کنید. زمانی که تهویه هوا ضعیف است ویا نور کافی وجود ندارد. و یا زمانی که شب‌ها هوا سرد و روزها گرم و مرطوب است این بیماری قارچی شیوع می‌یابد. و بر روی برگ‌ها پودری سفید رنگ را به وجود می‌آورد، برگ‌ها زرد و قهوه‌ای شده و در نهایت می‌ریزند. قسمت‌های آلوده را حذف کنید و یا از سموم قارچکش مناسب استفاده کنید.
کپک خاکستری
- این بیماری قارچی بر روی گلبرگ‌ها نواحی کوچک وآبدار بوجود می‌آورد که با کپک خاکستری پوشانده می‌شود. قسمت‌های آلوده را حذف کنید و یا از سموم قارچکش مناسب استفاده کنید.
سخن آخر
با توجه به توضیحات بالا، گیاه آزالیا پیشنهادی مناسب برای آپارتمان های پرنور است. به دلیل زیبایی فوق العاده این گیاه و نگهداری آسان آن، به همه افراد علاقه مند به گیاهان توصیه می شود.اگر شما هم علاقه مند به نگهداری و یا تکثیر این گیاه زینتی و دوست داشتنی هستید، می توانید این محصول را به صورت آنلاین سفارش دهید و در تهران در همان روز تحویل بگیرید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.