گیاه شیپوری
گیاه شیپوری با نام علمی Zantedeschia aethiopica یا به انگلیسی Calla lily از دوست داشتنی ترین گل هایی است که می توان از آن نگهداری کرد. شیپوری ظاهری شبیه به یک زنگوله یا قیف دارد. هرچند که این گل خاص را با نام های گوش خوک، Arum lily، Varkoor، Easter lily، Calla lily و lily of the nile نیز میشناسند اما نام اصلی و جا افتاده آن در میان همه، گل شیپوری است.
این گیاه در انواع و رنگ های مختلف در طبیعت وجود دارد. گیاه شیپوری بومی قاره آفریقا بوده و جزو گیاهان علفی، چندساله و گرمسیری است. گیاه شیپوری، برای رشد و تکثیر به آب و هوای مرطوب نیاز دارد. این گیاه در زادگاه بومی‌اش گیاهی همیشه سبز بوده ولی در سایر مناطق، گیاهی خزان کننده محسوب می شود. گل های شیپوری سفید رنگ غالبا همیشه سبز بوده و در اواخر زمستان گلدهی دارند و گل های شیپوریِ رنگی، اکثرا خزان کننده بوده و گل‌هایشان در فصل تابستان ظاهر می شوند. گیاه شیپوری دارای ریزوم (ساقه زیر زمینی غده ای) ضخیم و دم‌گل قوی و بلند است.
معمولا از هر یک از ریزوم‌های این گیاه، ۱، ۲ یا ۳ گل به وجود می‌آید، ولی در پایه‌های قوی، تعداد گل های هر ریزوم به ۸ تا ۱۰ عدد خواهد رسید. گل‌ها در این گیاه، شبیه به شیپور هستند.
برخلاف اکثر گل ها که گلبرگ های زیادی دارند، این گل تنها یک گلبرگ دارد و این تک گلبرگ گل شیپوری، به دور قسمت میانی گل پیچیده شده و همین تفاوت آن را به گیاهی ظریف و شگفت آور تبدیل کرده است. برگ های سبز آن، با خال های سفید و پراکنده در سرتاسر برگ به این گیاه جلوه ای غیر قابل انکار می بخشند که شیپوری را به گیاهی مناسب برای شکوه بخشیدن به دسته گل ها، جعبه گل ها و گلدان های آپارتمانی تبدیل کرده است.
به غیر از گونه های طبیعی این گیاه، امروزه گونه های دورگه بسیاری تولید شده اند که به دورگه های رنگی معروف هستند و به عنوان گیاه زینتی شناخته میشوند.
فصل گلدهی اکثر این دورگه ها، تابستان است.
ارتفاع آن ها در حدود 60 سانتیمتر بوده و نسبت به گونه های طبیعی، کوچک تر و ظریف تر هستند.
3 گونه مهم گیاه شیپوری عبارتند از:
zantedeschia aethiopica
این گونه، از متداول ترین گل های شیپوری است. گل های شیپوری در این گونه، (اگر دمای محیطشان در تابستان بیش از حد بالا نباشد و رطوبت کافی نیز برای آنها فراهم باشد)، میتوانند به طور دائمی گل بدهند. هنگامی که دمای محیط نگهداری به بالای 21 درجه سانتیگراد برسد، میزان گلدهی این گونه کاهش یافته و در نهایت متوقف می شود. گل های شیپوری Aethiopica، در اواخر زمستان و طی بهار نیز بیشترین میزان گلدهی را دارند. گل های این گروه، اغلب به رنگ سفید بوده و ارتفاع آن ها نیز به راحتی به یک متر می رسد. طول برگ های گیاهان این گروه نیز به 45 سانتیمتر می رسد.
zantedeschia elliottiana
گل های شیپوریِ این گونه به زرد طلایی نیز مشهورند که گل های زرد رنگ داشته و طی تابستان گل می دهند. کشت این مدل از شیپوری در فصل شهریور – مهر انجام می شود. ارتفاع این گیاه در روزهای بلند سال به حدود 80-60 سانتی متر نیز می رسد.
zantedeschia rehmannii
گیاهان این گونه، در تابستان گل می دهند و رنگ گل های آن ها نیز صورتی رنگ مایل به ارغوانی است. ارتفاع آن به حدود 40 سانتیمتر میرسد. این گونه، نسبت به سرما بسیار مقاوم بوده و تا دمای منفی ۲۵ درجه سانتیگراد را نیز تحمل می کند.
شرایط نگهداری از گیاه شیپوری
نور
گیاه شیپوری (به جز در تابستان)، به نور مستقیم و به طور کلی به نور متوسط نیاز دارد. این گیاه برای گلدهی، به مکانی روشن با حداقل ۶ ساعت نور کامل نیاز دارد. در صورت نگهداری این گیاه در آپارتمان، آن را در محلی روشن قرار دهید. شدت زیاد نور و یا کمبود نور نیز باعث کاهش شدت رنگ در این گیاه می شود. اگر نور خیلی کم باشد، برگ ها و دم‌گل بسیار طویل و در اثر وزن شان خم شده و منظره ناخوشایندی را ایجاد خواهند کرد.
آبیاری
آبیاری نسبت به اندازه و محیط نگهداری کاملا متفاوت می باشد. اگر گیاه شما کوچک می باشد و تعداد برگ های کمی دارد شما هم باید آبیاری را کمتر انجام دهید و با بزرگتر شدن گیاه میزان آبیاری را بیشتر کنید. در بهار و تابستان نسبت به تابش نور آفتاب باید آبیاری را تنظیم کنید و رطوبت خاک را تامین کنید.
اما در فصل استراحت گیاه (که ریزوم‌ها به‌حالت رکود درآمده و رشد و نمو کاهش میابد)، تعداد دفعات آبیاری نیز باید کم شود.
دما و رطوبت
درجه‌ی حرارت مناسب گیاه شیپوری20 تا 22 درجه‌ی سانتیگراد است. شاخ و برگ و گل این گیاه، با کاهش دما به زیر 12 درجه سانتیگراد، شروع به از بین رفتن می کند. اما ریزوم های این گیاه، به راحتی تا دمای منفی 10 درجه سانتیگراد نیز سالم مانده و لازم نیست که برای زمستان گذرانی، از خاک در آورده شود. این گیاه نسبت به دماهای بیش از 28 درجه سانتیگراد نیز حساس بوده و رشد آن متوقف می شود.
توجه داشته باشید که در صورت تابش طولانی نور آفتاب به گیاهتان، رطوبت خاک را با آبیاری بیشترحفظ کنید. در غیر این صورت به گیاه شما آسیب جدی وارد خواهد شد.
خاک و کوددهی
اگر میخواهید خاک گلدان شیپوری را خودتان ترکیب کنید کافی است تا موارد زیر را تهیه و با یکدیگر ترکیب کنید: خاک باغچه و پیت ماس و شن (یا پرلیت) و ماسه وکمپوست
معمولا گیاه شیپوری نیز مانند دیگر گل ها، با کودهی رشد و وضعیت سلامتی بهتری خواهد داشت. برای آنکه این مواد آلی را به گل شیپوری برسانید نیاز است تا کود کامل مایع را تهیه کنید و نصف میزان گفته شده را بین فصل های بهار تا پاییز به گیاه اضافه کنید و از آن مراقبت کنید تا به گیاهی کامل و بالغ تبدیل شود.
کوددهی حتی برای گل های بالغ نیز لازم است تا مانع پلاسیدگی گیاهان شود. حتی می توانید از انواع کود ویتامینه برای تشویق گیاه به گل دهی استفاده کنید اما به یاد داشته باشید در مصرف آن ها زیاده روی نکنید زیرا موجب تیره شدن گل ها خواهد شد.
تکثیر و پرورش
تکثیر از طریق تقسیم ریزوم
اصلی ترین روش تکثیر این گیاه، تقسیم ریزوم گیاه است. مراحل تکثیر گل شیپوری با تقسیم ریزوم ، به این صورت است:
در زمان استراحت گیاه (که شاخه و برگ آن تقریبا خشک شده)، ریزوم ها از خاک بیرون آورید. تمامی شاخه و برگِ باقیمانده بر روی ساقه را جدا کنید. ریزوم را توسط یک چاقوی تیز، به قطعات جداگانه تقسیم کنید و مطمئن شوید، هر قطعه حداقل یک جوانه داشته باشد. اجازه دهید، ریزوم‌ها چند روز در محلی سایه بمانند تا خشک شوند و در انتهای آن ها گال تشکیل شود. بستر کاشت جدید را قبل از کاشت و قرار دادن قطعات ریزوم، ابتدا به خوبی مرطوب کرده و اجازه دهید که آب اضافه از آنان خارج شود. پس از مشاهده گال (برجستگی های روی ریشه)، میتوانید آنها را در داخل گلدان مناسب بکارید. سپس گلدان‌ها را در مکانی خنک قرار دهید. (لازم است بستر کاشت تا زمان رشد گیاه، مرطوب باشد تا بتواند رشد خود را آغاز کند.)
توجه کنید که عمق کاشت با توجه به اندازه ریزوم‌ها متفاوت بوده و معمولا در عمق 5 تا 10 سانتی‌متری کاشته می شوند. کاشت در عمق کم و یا عمق زیاد، میتواند منجر به عدم گلدهی مناسب این گیاه شود.
بهترین زمان برای کاشت و تکثیر این گل، اواخر زمستان یا اوایل بهار است. به خصوص در مناطق دارای شرایط آب و هوایی گرم، گل شیپوری را در بهار تقسیم ریزوم می کنند. در نواحی با آب و هوای سرد نیز بهتر است تکثیر گیاه، در اواخر تابستان یا پاییز انجام شود.
تکثیر از طریق بذر
گل شیپوری از طریق بذر نیز قابل تکثیر است. از این طریق، پایه‌های بسیار قوی حاصل میشود، اما گلدهی این گیاه بعد از کاشت بذر نیز 3 سال به‌طول می‌انجامد. به منظور تکثیر این گل از طریق بذر، باید بذره را در فصل بهار بکارید. عمق کاشت بذر بسیار کم بوده و فقط لازم است که لایه نازکی از بستر کاشت (حاوی ماسه و پرلایت) بر روی دانه قرار گیرد. دمای مناسب سبز کردن بذر حدود 20 درجه سانتیگراد بوده و جوانه زنی نیز طی چند هفته روی می دهد.
نکته مهم درباره نگهداری از گیاه شیپوری
هرس کردن این گیاه کار بسیار آسانی است! کافی است هر ۱ یا ۲ روز یک بار گل خود را بررسی کنید و در صورت وجود برگ یا گل خراب، آن را از قسمت انتهایی جدا کنید. فراموش نکنید که برگ های خراب نزدیک به ریشه را زودتر جدا کنید و برای جدا کردن قسمت های خراب حتما از قیچی یا تیغ تیز و استریل شده با الکل استفاده کنید.
آفات و بیماری های گیاه شیپوری
علت ایجاد توده پنبه ای شکل بر روی این گیاه
- علت این امر، شپشک آردالود است. بهتر است با پنبه آغشته به کمی الکل، این توده های پنبه ای برداشته شوند.
علت بدشکلی و کاهش برگ های گل شیپوری
- علت این مشکل، نوعی آفت ریز و جهنده به نام تریپس است. برای از بین بردن آن باید از حشره کش مناسب استفاده کرد.
علت پوسیدگی ریشه ها و زردی برگ های گل های شیپوری
- علت آن، نوعی بیماری قارچی است که در اثر آبیاری زیاد ایجاد می شود. برای رفع این مشکل، باید آبیاری را کم کنید.
علت وجود لکه های متعدد و کوچک روی گیاه
- علت این اتفاق حمله شته ها به گیاه است. برای از بین بردن شته هایی که به گل دوست داشتنی شما حمله کرده اند، کافی است از انواع حشره کش ها و آفت کش ها استفاده کنید.
سخن آخر
با توجه به توضیحات بالا، گیاه شیپوری پیشنهادی مناسب برای آپارتمان‌های پرنور می‌باشد.گیاه شیپوری نیاز نوری نسبتا زیادی دارد. اگر محیط زندگی و یا کاری شما دارای نور زیاد است این گیاه به شما پیشنهاد می شود. اگر شما هم علاقه‌مند به نگهداری و یا تکثیر این گیاه دوست‌داشتنی هستید، میتوانید این محصول را به صورت آنلاین سفارش دهید و در تهران در همان روز تحویل بگیرید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.